Chiều ngày 19/9, Bộ Thông tin - Truyền thông (TT-TT) phối hợp với UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức Họp báo về Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu "Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý" tại tỉnh Đắk Nông năm 2016. Tham dự cuộc họp có các đồng chí: Tôn Thị Ngọc Hạnh, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Tạo, Phó Vụ trưởng Vụ Thông tin cơ sở (Bộ TT-TT); Mai Vinh Quang, Giám đốc Sở TT-TT tỉnh Đắk Nông đồng chủ trì. Lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh Đắk Nông; các chuyên gia, nhà nghiên cứu khoa học về biển, đảo Việt Nam và đại diện các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương cùng tham dự.

Triển lãm về bản đồ và trưng bày tư liệu "Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - những bằng chứng lịch sử và pháp lý" đã được tổ chức 68 cuộc Triển lãm tại 47 tỉnh, thành phố, 10 điểm đảo, huyện đảo và 11 đơn vị lực lượng vũ trang. Tại tỉnh ta, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Triển lãm từ ngày 20/9 đến ngày 24/9/2016.

Triển lãm sẽ trưng bày và cung cấp cho công chúng những tư liệu, văn bản, hiện vật, ấn phẩm và gần 100 bản đồ được trưng bày là tập hợp các nguồn tư liệu đã được công bố từ trước đến nay của các nhà nghiên cứu, học giả ở trong nước và quốc tế, Triển lãm gồm các nhóm tư liệu chính sau:

Phiên bản của các văn bản Hán — Nôm, văn bản Việt ngữ và Pháp ngữ do triều đình phong kiến Việt Nam và chính quyền Pháp ở Đông Dương, ban hành từ thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XX, khẳng định quá trình xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đặc biệt là các châu bản triều Nguyễn (từ triều Gia Long đến triều Bảo Đại) ban hành liên quan trực tiếp đến vấn đề khai thác, quản lý, xác lập và thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Phiên bản của các văn bản hành chính của chính quyền Việt Nam Cộng hòa ở miền Nam Việt Nam ban hành trong thời kỳ 1954 - 1975 tiếp tục khẳng định quá trình quản lý hành chính, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Phiên bản của các văn bản hành chính của nhà nước Cộng hòa XHCH Việt Nam ban hành từ năm 1975 đến nay tiếp tục khẳng định thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và những vùng biển đảo khác thuộc lãnh thổ Việt Nam.

Một số tư liệu, ấn phẩm do các nước phương Tây biên soạn và xuất bản từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX liên quan đến chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Một số hình ảnh tư liệu về quá trình thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ những năm 1930 đến khi Trung Quốc xâm chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa bằng trận "Hải chiến Hoàng Sa" ngày 19/1/1974.

Sưu tập gồm 65 bản đồ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, do Việt Nam, phương Tây công bố từ thế kỷ XVII đến nay.

Sưu tập gồm 4 tập bản đồ (atlas) và 30 bản đồ do các nhà nước Trung Quốc xuất bản và phát hành chính thức qua các thòi kỳ lịch sử cho thấy Trung Quốc không hề quản lý hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà họ gọi là Xisha và Nansha và đòi hỏi chủ quyền đối với hai quần đảo này.

Trong đó, đáng chú ý là 4 cuốn atlas do nhà Thanh và Chính phủ Trung Hoa Dân quốc xuất bản gồm: Trung Quốc địa đồ (xuất bản năm 1908), Trung Quốc toàn đồ (xuất bản năm 1917), Trung Hoa bưu chính dư đồ (xuất bản năm 1919) và Trung Hoa bưu chính dư đồ (xuất bản năm 1933). Các atlas này là sản phẩm của chương trình thiết lập bản đồ bưu chính do nhà Thanh vạch ra vào năm 1906 và được chính phủ Trung Hoa dân quốc kế tục vào các năm sau đó. Các bản đồ được lập chi tiết ở từng tỉnh, thể hiện rõ các con đường vận chuyển thư từ, công văn trong các tỉnh, thành của Trung Quốc. Nơi nào không thuộc lãnh thổ Trung Quốc thì không được thể hiện trên Các bản đồ trong atlas. Cương  giới cực nam của Trung Quốc trong các atlas này luôn chỉ giới hạn đến đảo Hải Nam, mà không hề nhắc đến Hoàng Sa và Trường Sa. Điều này chứng tỏ rằng cho đến khi nhà Thanh phát hành các atlas này vào năm 1908 và sau này chính quyền Trung Hoa dân quốc tái bản các atlas này vào các năm 1917, 1919 và 1933, thì hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vẫn nằm ngoàỉ cái gọi là "chủ quyền lịch sử của Trung Quốc" như họ vẫn tuyên bố hiện nay.

Bộ Atlas Universel do Philippe Vandermaelen (1795 - 1869), nhà địa lý học ngưòi Bỉ, người sáng lập Viện Địa lý Hoàng gia Bỉ biên soạn, gồm 6 tập: Châu Âu (tập 1), Châu Á (tập 2), Bắc Mỹ (tập 3), Nam Mỹ (tập 4), Châu Phi (tập 5) và Châu Úc (tập 6), xuất bản tại Bruxelles (Bỉ) vào năm 1827. Trong đó có bản đồ Partie de la Cochinchine ở tập 2 khẳng định Paracels (quần đảo Hoàng Sa) là thuộc Việt Nam. Đây là một tài liệu vô giá, không chỉ về mặt học thuật, mà còn là một tài liệu có giá trị pháp lý góp thêm vào bộ hồ sơ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Những công trình nghiên cứu, ấn phẩm của các học giả Việt Nam và nước ngoài về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được xuất bản từ năm 1975 cho đến nay.

Trưng bày tư liệu về "Hoàng Sa, Trường Sa trong trái tim Việt Nam" được thể hiện rất sinh động thông qua những hình ảnh, tài liệu, hiện vật thể hiện sự quan tâm, tình cảm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, quân đội, các tổ chức chính trị-xã hội, nhân dân với những hành động thiết thực, chung sức bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương. Điều này thể hiện qua các phong trào, chương trình hoạt động hướng về Hoàng Sa, Trường Sa như: Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa; triệu trái tim hướng về biển đảo quê hương,...

Một số hình ảnh, tư liệu về hoạt động phát triển kinh tế, văn hoá và xã hội của huyện đảo Trường Sa trong thời kỳ công nghiệp hoá — hiện đại hoá đất nước.

Trưng bày một số hình ảnh các bộ Tem: Bộ tem 337 Hải quân, phát hành ngày 10/10/1978; Bộ tem 445 Phong cảnh vinh Hạ Long, phát hành ngày 30/7/1984; Bộ tem 536 Quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, phát hành ngày 19/1/1988; Bộ tem 543 Giàn khoan dầu, phát hành ngày 28/4/1988; Bộ tem 661 Thông tin phục vụ đời sống, phát hành ngày 1/3/1993.

Một số hình ảnh về quá trình xây dựng và phát triển của tỉnh Đắk Nông. Hình ảnh về Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Đắk Nông tham gia vào công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo.

Tại buổi họp báo, Ban Tổ chức đã trao đổi và làm sáng rõ hơn những câu hỏi của các cơ quan thông tấn, báo chí về giá trị, căn cứ pháp lý của những hiện vật, tư liệu được trưng bày tại Triển lãm, hiệu quả của cuộc triển lãm, công tác thông tin, tuyên truyền về Triển lãm đến các tầng lớp nhân dân. Cũng theo Ban Tổ chức, sau khi kết thúc triển lãm, Bộ TT&TT sẽ bàn giao toàn bộ tư liệu, văn bản, hiện vật, bản đồ cho UBND tỉnh Đắk Nông quản lý và tổ chức triển lãm trưng bày tại các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về Hoàng Sa, Trường Sa là một hoạt động thông tin tuyên truyền quan trọng, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm của nhân dân trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài, đặc biệt là tầng lớp thanh niên trong việc bảo vệ và khẳng đinh chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thông qua các tư liệu lịch sử được công bố.

Bản đồ và tư liệu trưng bày tại Triển lãm là một phần bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên Biển Đông. Các tư liệu cho thấy nhà nước Việt Nam, từ thời kỳ phong kiến, đến thời kỳ xã hội chủ nghĩa ngày nay, đã khai phá, xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và nhiều vùng biển đảo khác thuộc lãnh thổ Việt Nam. Đó là một quá trình liên tục, lâu dài, diễn ra trong hòa bình, được ghi nhận trong nhiều nguồn sử liệu của Việt Nam và các nước, đặc biệt là những tư liệu, bản đồ được soạn vẽ, xuất bản từ thế kỷ XVI đến nay ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.

Tấn Lê

Nguyễn Thị Thanh Nhàn