Bên cạnh các thác nước hùng vỹ, các nét đẹp văn hóa, các món ăn dân dã, bình dị mang đặc trưng riêng thì Đắk Nông còn nổi tiếng với với những món quà là đặc sản của núi rừng Tây Nguyên như:

Café

Với chất đất bazan màu mỡ, địa hình, khí hậu và lượng mưa phù hợp đã tạo cho Đắk Nông trở thành một trong những vùng trọng điểm về trồng và chế biến café và tạo cho hạt café có chất lượng cao, hương vị khác biệt so với những vùng đất khác trong đó nổi tiếng là café vối Robusta.

Tiêu:

Hồ tiêu là một sản phẩm gia vị quí, được sử dụng nhiều trong đời sống, trong công nghiệp chế biến thực phẩm và ngành y dược. Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm được sản xuất chế biến từ hạt tiêu như: hạt tiêu đen, hạt tiêu trắng, hạt tiêu đỏ; đặc biệt là tinh dầu tiêu và piperin. Ngày nay, tiêu cũng là một trong những sản phẩm được nhiều du khách khi đến Đắk Nông mua về để làm quà tặng.

Mắc ca sấy

Nằm ở phía Nam đại ngàn, có độ cao gần 900m so với mặt nước biển, khí hậu mát mẻ quanh năm, trong lành, vùng đất Đắk Nông có nguồn dinh dưỡng dồi dào phù hợp cho cây Macca phát triển cho giá trị dinh dưỡng cao. Người dân canh tác truyền thống không xịt thuốc trừ cỏ, không thuốc hóa học, không lạm dụng phân vô cơ để có được hạt macca tự nhiên, an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người dùng. Hạt Macca được mệnh danh là nữ hoàng của các loại hạt không chỉ bởi thành phần dinh dưỡng vượt trội của nó mà còn vị độ thơm ngon đắm say lòng người của nó.

Gạo Buôn Choah 

Gạo Buôn Choah được trồng tại xã Buôn Choah, huyện Krông Nô - là vựa lúa lớn nhất của tỉnh Đắk Nông, vùng đất này được hình thành trên nền đất núi lửa, có khí hậu thuận lợi cùng nguồn nước tưới có hàm lượng khoáng chất rất lớn. Chính những đặc điểm về yếu tố thổ nhưỡng đã góp phần tạo nên thương hiệu Gạo Buôn Choah với hương vị đặc trưng. Bên cạnh đó gạo được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, với quy trình, kỹ thuật sản xuất gắt gao theo tiêu chuẩn đã tạo nên thương hiệu gạo chất lượng của tỉnh. Chỉ cần nếm thử thôi cũng đủ cho thực khách phải ngây ngất bởi chính hương thơm, dẻo, vị ngọt đậm và giá trị dinh dưỡng trong từng hạt gạo.

Bơ

Với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu thuân lợi, bơ trồng tại Đăk Nông được đánh giá là có vị thơm ngon đặc trưng, cơm dày, dẻo, hàm lượng dinh dưỡng cao. Những năm gần đây, trái bơ đang trở thành một trong những loại quả có giá trị kinh tế cao, giá bơ cũng tăng lên theo từng mùa. Các loại bơ đặc trưng gồm: Bơ 034, Bơ Booth, Bơ Cu ba,…

Bơ Đắk Nông đang được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng, bởi trái to hơn, dẻo hơn, màu vàng sậm hơn, mẫu mã đẹp hơn và chín kéo dài so với bơ các địa phương khác. Ngoài ra, bơ là cây ăn trái có giá trị dinh dưỡng cao, giàu năng lượng, chứa khoảng 25 loại vitamin và khoáng chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe, được xem là một loại quả "siêu thực phẩm" ít nơi nào có được.

Sầu riêng

Sầu riêng thu hoạch từ tháng 4 đến tháng 9, sầu riêng Đắk Nông có hương thơm, vị béo ngọt khiến cho ai đã thưởng thức một lần thì nhớ mãi, trong đó ngon nhất là sầu riêng được trồng tại trang trại Gia Trung (Gia Nghĩa) và tại huyện Đắk Mil. Các loại sầu chủ yếu tại đây bao gồm Ri 6, Út Thủy (Bến Tre) và Monthong (Thái Lan) được cấp chứng chỉ VietGAP.

Với mệnh danh là "Ông hoàng" của nhiều loại trái cây, nên mỗi khi ghé Đắk Nông vào mùa sầu riêng, du khách thường hay thưởng thức và mua về làm quà.

Thổ cẩm truyền thống

Từ lâu, nghề dệt thổ cẩm đã gắn liền với đời sống thường nhật của các dân tộc thiểu số tại chỗ ở Đắk Nông. Mỗi sản phẩm thổ cẩm cho thấy tâm hồn, tình cảm của người dệt và cả nét đặc trưng văn hóa của từng dân tộc.

Xưa kia, bà con đồng bào người bản địa của tỉnh sử dụng nguyên liệu dệt là sợi chỉ làm từ bông, hoặc gai. Sợi chỉ được nhuộm màu bằng các loại cây rừng. Ngày nay, chủ yếu các bà, các chị dệt bằng sợi len nhưng hoa văn trên nền vải vẫn là chim muông, hoa lá, hạt giống, hoặc mô phỏng hoạt động của con người và các hiện tượng thiên nhiên. Dẫu đa dạng về mẫu mã, chất liệu, màu sắc, hoa văn, bố cục đường nét… nhưng tất cả đều giàu biểu tượng, biểu đạt các giá trị nhân văn. Từ đó tạo nên nét đặc trưng riêng cho thổ cẩm Đắk Nông.

Ngày nay, mặc dù vải công nghiệp, trang phục hiện đại đã trở nên thông dụng, nhưng tấm vải thổ cẩm vẫn là lễ vật trong đám cưới, đám hỏi, là món quà của mẹ tặng con vào những dịp trọng đại.

Rượu cần

Một trong những loại ẩm thực không thể thiếu trong các cuộc vui, lễ hội của cộng đồng chính là rượu cần. Rượu được ủ trong những chiếc ché không qua chưng cất; nguyên liệu ủ rượu rất bình dị như lúa, trấu cùng với loại men được làm từ lá, vỏ cây rừng. Trong văn hóa của các dân tộc tỉnh Đắk Nông, rượu cần vừa là sản vật, đồng thời cũng là lễ vật của người dân các dân tộc nơi đây dâng cho thần linh, trời đất mỗi dịp Lễ hội.

Vì vậy, rượu cần không được sử dụng hàng ngày, mà chỉ dùng mỗi khi đón khách quý hay trong các lễ hội, những dịp trọng đại của bon, làng. Khi uống rượu, người ta thường dùng một chiếc cần duy nhất được làm từ cành trúc uốn cong, mọi người từ chủ nhà đến khách, chuyền tay nhau cùng uống, điều này thể hiện tính hiếu khách, chia sẻ, đoàn kết của cộng đồng.

Nguồn: Sở VHTT&DL

Nguyen anh Dong