Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Đắk Nông

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo 138 Chính phủ, kết quả công tác phòng, chống vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi trên sông và cửa biển của các lực lượng chức năng thuộc các Bộ, ngành và địa phương trong thời gian qua đã kiềm chế tình hình vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên các tuyến sông, góp phần quan trọng trong việc thực hiện các quy định của pháp luật và chỉ thị của Thủ tướng chính phủ về quản lý tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, tình hình vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi trên sông và cửa biển vẫn còn rất phức tạp, chưa được  xử lý triệt để, nhất là tại các địa bàn giáp ranh chưa xác định địa giới hành chính trên sông hoặc xác định chưa rõ ràng giữa các địa phương, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự.

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2015, lực lượng Cảnh sát đường thủy đã phát hiện, xử phạt 386 trường hợp khai thác cát, sỏi trên sông trái phép, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 5 tỷ đồng; Lực lượng cảnh sát môi trường Công an TP. Hà Nội phát hiện, bắt giữ 87 vụ, 135 đối tượng khai thác trái phép, xử phạt vi phạm hành chính gần 1,37 tỷ đồng, tạm giữ 111 tàu thuyền các loại, 2 máy xúc, tịch thu 86 đầu nổ, 86 sên vòi hút cát …

Riêng đối với tỉnh Đắk Nông, trong những năm qua hoạt động khai thác khoáng sản trên sông Krông Nô diễn biến phức tạp. Trước những năm 2013, 2014 là thời điểm quản lý thiếu chặt chẽ do đó trong thời điểm này, ước tính có khoảng 46 doanh nghiệp và các hộ gia đình cá nhân tổ chức khai thác trên đoạn sông này, có thời điểm có tới 100 phương tiện tàu bè, xà lan khai thác cát trên khu vực này. Do công tác quản lý chưa được tốt gây thất thoát tài nguyên rất lớn đặc biệt là gây biến đổi dòng chảy và sạt lở đất. Theo thống kê trong địa bàn có xã đã mất khoảng 60 ha đất canh tác nông nghiệp của các hộ dân. Trước tình hình trên, UBND tỉnh Đắk Nông đã có nhiều giải pháp,biện pháp chỉ đạo đặc biệt là trong công tác quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản nhất là cát và đã thành lập nhiều chuyên án với sự tham gia của lực lượng công an. Nhờ sự quản lý chặt chẽ hơn, việc khai thác đã bắt đầu có chuyển biến tích cực. Ngoài ra, trong tháng 9/2015 tỉnh Đắk Nông đã tổ chức buổi làm việc với UBND tỉnh Đắk Lắk để thống nhất quy chế phối hợp trong quản lý cát trên sông Krông Nô và đã đạt được sự đồng thuận cao. Trong thời gian tới tỉnh Đắk Nông tập trung tiếp tục triển khai một số giải pháp như:  tăng cường công tác tuyên truyền vận đồng các hộ dân ở hai bên bờ sông Krông Nô tái đất để làm các bến cát; tăng cường công tác quản lý tàu thuyền theo quy định, cụ thể là cấp giấy chứng nhận đăng ký tàu thuyền, và đăng ký logo cụ thể, cấp bằng lái và đăng kiểm tàu thuyền; tổ chức gắn biển cấm ở những khu vực cấm khai thác khoáng sản và cát trên khu vực sông Krông Nô (điều này đã được thống nhất giữa hai tỉnh Đắk Nông và Đắk Lắk); tập trung rà soát kiểm tra  tất cả các tổ chức khai thác trên sông Krông Nô để đảm bảo việc khai thác đúng với pháp luật. Tỉnh Đắk Nông và Đắk Lắk cũng đã thống nhất thành lập một đường dây nóng và thống nhất cơ chế xử lý các vi phạm giữa hai tỉnh. Chính nhờ sự thỏa thuận và thống nhất này mà việc khai thác cát trái phép trên địa bàn sông Krông Nô hiện nay gần như đã được hạn chế cơ bản.

Tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh hiện nay, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép đang diễn biến rất phức tạp. Nhiều nơi, nhiều thời điểm buông lỏng quản lí, có hiện tượng bảo kê, không chỉ gây ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự, thất thu ngân sách Nhà nước mà còn bức xúc trong nhân dân. Trong thời gian tới, để nhanh chóng đưa hoạt động khai thác cát sỏi đi vào nề nếp, Phó thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành chức năng phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để xây dựng các cơ chế, phối hợp và đề xuất các giải pháp. Đồng chí cũng yêu cầu Bộ giao thông vận tải và chính quyền địa phương tạm dừng cấp mới các dự án nạo vét lòng sông, cửa biển; tiến hành rà soát các dự án đang hoạt động, xử lý nghiêm những cán bộ bảo kê, tiếp tay cho các đối tượng khai thác cát trái phép; đồng thời, cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương để nểu tiếp tục để xẩy ra tình trạng khai thác cát trái phép như hiện nay.
 

Thanh Nhàn