Diện tích hồ tiêu bị nhiễm bệnh và chết tập trung chủ yếu ở huyện Đắk Song (chiếm 77.5% diện tích tiêu nhiễm bệnh và 48,7% diện tích tiêu chết); rải rác ở các  huyện Tuy Đức, Đắk Glong, Đắk R'lấp và thị xã Gia Nghĩa… Dự báo, thời gian tới do thời tiết chuyển dần sang mùa khô, diện tích hồ tiêu bị nhiễm bệnh nặng và chết sẽ tiếp tục tăng lên. Điều này sẽ gây thiệt hại lớn cho nông dân và nền kinh tế nông nghiệp của tỉnh.

Ông Lê Trọng Yên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết, nguyên nhân của tình trạng tiêu nhiễm bệnh và chết hàng loạt, một phần do thời tiết trong năm nay mưa nhiều, độ ẩm đất và không khí cao là điều kiện để nguồn bệnh (nấm và tuyến trùng) phát triển lây lan. Bên cạnh đó, những năm trước, giá hồ tiêu ở mức cao nên người dân đã tự ý mở rộng diện tích ồ ạt, bất chấp khuyến cáo của ngành nông nghiệp. Tại một số nơi, người dân trồng hồ tiêu tại vùng đất trũng thấp, trồng lại trên đất trên đất nhiễm bệnh mà không xử lý kỹ, dựng trụ cũ để trồng, sử dụng nguồn giống không rõ nguồn gốc, lấy giống trên những vườn tiêu không đảm bảo chất lượng về sạch bệnh đã làm cho bệnh lây lan trên diện rộng.

Nhiều diện tích hồ tiêu tại xã Đắk N'Drung (Đắk Song) đã bị chết khô

Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phối hợp với UBND các huyện, thị xã, các đơn vị liên quan triển khai các biện pháp phòng chống bệnh chết nhanh, chết chậm trên cây hồ tiêu. Các đơn vị tuyên truyền, hướng dẫn nông dân thực hiện Quy trình quản lý bệnh chết nhanh, chết chậm hại hồ tiêu do Cục Bảo vệ thực vật ban hành. Các địa phương cử cán bộ phối hợp địa phương theo dõi, thống kê đánh giá tình hình bệnh hại để hướng dẫn người dân các biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả tốt nhất.

Sở Nông nghiệp và PTNT cũng đã tham mưu, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã tổ chức tuyên truyền, tập huấn hướng dẫn nông dân chăm sóc phòng trừ dịch hại trên cây hồ tiêu; kiên quyết xử lý, tiêu hủy những diện tích bị nhiễm nặng, chết không còn khả năng phục hồi để tránh lây lan diện rộng; tuyệt đối không phát triển trồng mới, trồng lại trên những vùng đất đã bị nhiễm bệnh hoặc vùng đất không phù hợp với cây tiêu; thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng không phù hợp với chân đất sang các loại cây trồng khác thích hợp với điều kiện của địa phương nhằm nâng cao giá trị.

Cùng với đó, các đơn vị, địa phương cần nghiên cứu, đề xuất mức hỗ trợ những diện tích trồng tiêu bị chết của những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình có công với cách mạng phù hợp với thực tế.

UBND tỉnh cần có ý kiến với các ngân hàng thương mại xem xét hỗ trợ người dân đã vay vốn trồng tiêu bằng các hình thức khoanh nợ, gia hạn thời gian trả nợ hoặc tiếp tục cho vay để tái đầu tư đối với những hộ có diện tích tiêu đã bị chết.

Ngành Nông nghiệp khuyến cáo, người dân không nên tự ý mua các loại thuốc bảo vệ thực vật để chữa bệnh cho cây tiêu

Ông Lê Trọng Yên xác định, về giải pháp lâu dài để phát triển hồ tiêu bền vững, ngành Nông nghiệp đang tích cực triển khai thực hiện các Đề án quy hoạch vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đến năm 2030, định hướng đến năm 2035 và Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững tỉnh Đắk Nông đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Trước mắt, ngành và các địa phương cần tiến hành khoanh vùng các vùng trồng hồ tiêu và triển khai các mô hình sản xuất hồ tiêu theo hướng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, áp dụng các quy trình sản xuất hồ tiêu bền vững, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)... để làm mô hình trình diễn, từ đó phát triển nhân rộng.

Theo thống kê sơ bộ, diện tích hồ tiêu toàn tỉnh hiện nay khoảng 35.000 ha, vượt gấp 3,5 lần so với quy hoạch cây hồ tiêu đến năm 2020 là 10.000 ha. Diện tích đã cho thu hoạch khoảng 16.300ha, còn lại đang trong thời kỳ kiến thiết cơ bản.