Cán bộ, chiến sĩ đảo Nam Yết gói bánh chưng xanh đón Xuân Kỷ Hợi 2019. Ảnh: Quang Thái- TTXVN

Mặc dù công việc dọn dẹp vệ sinh trên đảo ngày nào cũng thực hiện sạch sẽ tinh tươm. Nhưng mỗi độ xuân về, trước tết Nguyên Đán khoảng hơn một tuần, anh em chúng tôi bao gồm trường học, ủy ban, hộ dân và các anh em chiến sĩ trên đảo làm công tác tổng dọn vệ sinh môi trường. 
Anh Lương hộ dân số 2 và anh Đoạn hộ dân số 7 phụ với nhà trường cắt tỉa lại những bồn hoa cho gọn gàng, trồng thêm hoa vào những chỗ bị héo úa. Còn em Hảo ở phân đội 2 thuộc cụm chiến đấu 2 và em Khang thuộc phân đội 82 - 85 thì phụ giúp việc quét sơn và tráng xi măng lại những nơi bị bong tróc. Các lực lượng trên đảo chia từng khu vực quét dọn và cắm cờ, sơn sửa lại các tấm bảng hiệu. 
Đặc biệt mỗi nhà, mỗi đơn vị đều trang bị cho mình một cây mai, cây đào đón tết. Cây mai, cây đào ở đảo cũng rất khác biệt đó là anh em tìm lựa cành phong ba có kiểu dáng đẹp chặt lấy một nhánh đem về bỏ hết lá già, chỉ để lại lá non phần ngọn rồi sau đó lấy bông mai, bông đào bằng vải hoặc bằng nhựa được gửi mua từ đất liền gắn lên thân cây rồi cắm vào lọ, chậu. Anh em nói vui với nhau rằng chỉ có ở Trường Sa mới có loại hoa mai đào lai phong ba chính hiệu. Những chậu hoa phong ba lai mai đào giúp vơi đi nỗi nhớ nhà. Ngoài ra có nhiều anh em chiến sĩ rất khéo tay còn viết cả những câu đối bằng chữ thư pháp trên giấy đỏ.
Điều làm tôi nhớ nhất và bất ngờ đến thú vị đó là chuyện gói bánh chưng, bánh tét. Ngoài nguyên vật liệu như lá dong, lạt, đậu xanh, thịt heo ba chỉ,... gửi theo tàu hậu cần ra đảo, chúng tôi còn gói được bánh chưng bằng lá bàng vuông. Các nguyên vật liệu được phân chia cho các đơn vị và hộ dân về tự phơi lá, ngâm nếp, ướp thịt. 
Sáng ngày 29 cuối năm, tất cả tập trung trước sân nhà ăn của đảo để gói bánh. Không khí gói bánh vui tươi rộn ràng, tiếng cười nói xôn xao. Hộ dân số 1 kết nghĩa với phân đội kĩ thuật thì ngồi chung với nhau, hộ dân số 6 kết nghĩa với cụm chiến đấu 2 thì ngồi chung với nhau,... đơn vị nào kết nghĩa với nhau thì ngồi gói một mâm chung. 
Tôi rất ấn tượng với việc gói bánh chưng bằng lá bàng vuông. Chiếc bánh trông thật lạ và đẹp mắt. Đơn vị nào cũng gói được đôi cặp nhưng riêng đơn vị Ra Đa T21 thì gói được nhiều nhất, gần 15 cái bánh chưng bằng lá bàng vuông vì đơn vị này trồng được nhiều cây bàng vuông nhất đảo. Muốn có được những chiếc bánh gói bằng lá bàng vuông đẹp thì anh em phải leo lên cây tìm hái những chiếc lá to nhất, còn nguyên, xanh mướt, việc tìm lá rất kì công vì nắng gió ngoài biển đảo rất khắc nghiệt làm cho những chiếc lá teo tóp, rách nát.
Khi gói bánh xong, nấu tập trung, tự mỗi đơn vị cắt người thay phiên nhau canh chụm củi và vớt bánh. Sau đó, những chiếc bánh đượm tình quê hương này được trang trọng đặt lên bàn thờ tổ tiên ba ngày tết. Mùi vị bánh chưng gói bằng lá bàng vuông rất khác so với gói các loại lá khác. Cái vị chan chát, ngọt ngọt, mằn mặn của lá hoà quyện với mùi thơm dẻo của nếp, của đậu xanh, của thịt heo,... tạo nên hương bánh chưng Trường Sa rất độc đáo. 
Đêm 30 tết, đảo tổ chức văn nghệ mừng Xuân, từ 20 giơ đến giao thừa. Các hoạt động diễn ra trong đêm như thi hát múa giữa các đơn vị, tổ chức chơi trò chơi hái hoa dân chủ, ai khéo tay nhất,... Đúng 12 giờ tất cả im lặng lắng nghe Chủ tịch nước chúc tết.
5 giờ sáng mồng 1 tết, đảo tổ chức thi bắt vịt. Vịt được thả 10 con trong âu tàu. 5 đội được tổ chức với mỗi đội gồm 2 người ngồi trên thuyền thúng, một người cầm vành thúng lắc, một người bắt vịt, trong vòng 20 phút đội nào bắt nhiều hơn thì thắng và phần thưởng chính là những chú vịt mà đội đó bắt được. 
Và đúng 6 giờ, tôi và mọi người tập trung chào cờ đầu năm, rồi đi dâng hương chùa, tượng đài danh tướng Trần Hưng Đạo. Sau đó các đơn vị trên đảo đi chúc tết lẫn nhau. Khách đến chơi tết, chủ nhà lấy trà thay rượu uống mừng năm mới. Các em nhỏ trên đảo cũng xúng xính trong những bộ áo quần mới, được nhận lì xì mừng tuổi từ anh em cán bộ, chiến sĩ trên đảo.
Các trò chơi dân gian bắt đầu diễn ra vào khoảng 3 giờ chiều, được tổ chức tại sân bóng đá. Các trò chơi như kéo co, nhảy bao bố, đá banh, bóng chuyền, đi cầu khỉ, ai ăn khỏe nhất,... không khí diễn ra đầm ấm, vui tươi và đoàn kết.

Nguyễn Hữu Phú 

Nguyễn Văn Chinh